Anayasa Mahkemesi'nde Kılıç devri

Anayasa Mahkemesi'nin yeni başkanı Haşim Kılıç, mahkemede en uzun karşıoyları yazan üye olarak ünlenmiş ve bunları kitap haline getirmişti. FOTOĞRAF: MUSTAFA İSTEMİ

Başkanvekili Kılıç, 11 üyeden altısının oyunu alıp başkan seçildi. 8. Cumhurbaşkanı Özal tarafından 1990 yılında üye seçilen Kılıç, eşinin türbanlı olması nedeniyle tartışılmıştı. Yeni başkan Kılıç'ın ilk açıklaması: İrticaya ve bölücülüğe karşı ödünsüz tavır, hak ve özgürlüklere güvence

23/10/2007 (1097 kişi okudu)

 

ADNAN KESKİN (Arşivi)

ANKARA - Anayasa Mahkemesi Başkanlığı'na Haşim Kılıç seçildi. Eski Cumhurbaşkanı Turgut Özal tarafından 1990'da mahkeme üyeliğine seçilince eşinin türbanlı olması nedeniyle tartışılan, Refah Partisi (RP) ve Fazilet Partisi'nin (FP) kapatılması kararlarına karşıoy kullanan Kılıç, ilk demecinde, mahkemenin irticaya ve bölücülüğe karşı ödünsüz tavrını sürdüreceğini, temel hak ve özgürlüklerin geliştirilmesi için çalışacağını söyledi.
Kılıç dün göreve seçilmesinin ardından Yüce Divan Salonu'nda basın toplantısı düzenledi. "Bugün itibarıyla Anayasa Mahkemesi Başkanlığı'na seçildim. Sevinçliyim diyemiyorum. Zira şehit evlatlarımızın acısı içimizi yaktı" diyen Kılıç, şöyle devam etti:
Laiklik vurgusu: Bugüne dek olduğu gibi bundan sonra da Atatürk Türkiyesi'nin bütün işleviyle hayata geçirilmiş çağdaş, demokrat, sosyal, laik hukuk devleti idealinin gerçekleşmesi temel hedefimizdir. Laik, demokratik Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal bağımsızlık ve çağdaş kazanımlarını yok etmeyi hedefleyen her türlü bölücü ve irticai faaliyetlere karşı, ödünsüz tavrını sürdüren Anayasa Mahkemesi, bireyin temel hak ve özgürlüklerini de insanlık onurunun en yüce değeri olarak korunmasını sürdürmeye devam edecektir.
Bağımsız yargı: Kuşkusuz hukuk devleti, içeriğini dolduran yargı denetiminden beklenen yararın güvencesi olan yargı bağımsızlığı ve yargı kararlarına saygıdır. Bunlar olmadan hukukun üstünlüğü ve demokrasinin temeli olan kuvvetler ayrılığı ilkesinin işlevselliğinden bahsedilemez.
Mahkeme kişiyle değişmez: Anayasal kurumlar, yönetici olarak gelip geçenlerin anlayışına ve arzularına göre şekillenen yerler değildir. Mahkeme kararlarının oluşmasında başkanın bu sıfatı nedeniyle kendisine tanınmış bir ayrıcalık ya da imtiyazı söz konusu değildir.

Karşıoyların hâkimi
Kılıç, 1990'da dönemin Cumhurbaşkanı Özal tarafından Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçildiği günden beri konuşulan yargıçlardan oldu. Eşinin türbanlı olması nedeniyle sık sık gündeme geldi. Mahkemenin bir resepsiyonuna başörtülü eşiyle katılması büyük olay haline getirildi. Kılıç, eşini resepsiyon sonrası otelin başka kapısından kaçırmak durumunda kaldı. Eşinin türbanlı olması RP'ye kapatma davası açan Başsavcı Vural Savaş'ın da hep gündeminde olmuştu. Savaş, bir gün Kılıç'ın eşiyle evde karşılaştığında başını halının altına gizlemeye çalıştığını öne sürünce, Kılıç dava açmış, 2.5 milyar TL tazminat kazanmıştı.
Kılıç, Ahmet Necdet Sezer'in mahkemeye başkan seçilmesine destek vermiş, onun döneminde başkanvekili seçilmişti. Ama Sezer, Cumhurbaşkanı seçildiğinde kendisini Köşk'teki resepsiyona başörtüsü nedeniyle eşsiz davet etmişti.

Türban yasağına eleştiri
Kılıç'ın katıldığı ilk önemli dava halen daha tartışılan üniversitelerdeki türban yasağıyla ilişkili dava olmuştu. 'Yürürlükteki kanunlara aykırı olmamak kaydı ile; yükseköğretim kurumlarında kılık ve kıyafet serbesttir' biçiminde hükmü mahkeme iptal ederken, Kılıç, karşıoyunda düzenlemenin Anayasa'ya aykırı olmadığını savundu Kılıç, üniversitelerdeki türban yasağını "Kılık kıyafete devletin müdahalesi neticede toplumsal huzursuzluğu doğurur" sözleriyle eleştirmişti. Kılıç, dini inanç hürriyetinin uzantısı sonucu kıyafetini düzenleyen bir kimsenin özgürlüğünün yönetmeliklerle düzenlenmesine karşı çıkmıştı.
Kılıç, Refah Partisi'nin (RP) laiklik karşıtı faaliyetlerin odağı olduğu gerekçesiyle kapatılması kararına, ardından da türbanlı milletvekili Merve Kavakçı nedeniyle Fazilet Partisi'nin (FP) kapatılması kararlarına üye Sacit Adalı'yla birlikte karşı çıktı. Kılıç, her iki karşıoy yazısını da oldukça geniş tutmuş, şiddete çağrı içermedikçe bütün düşüncelere ifade özgürlüğü sağlanması gerektiğini bildirmişti. Komünist Partisi'ne ismi nedeniyle ihtar veren karara muhalefet eden Kılıç, Diyanet İşleri Başkanlığı'nın Anayasa'da yer almaması düşüncesini programına alan partilere de destek vermişti. Ancak Kılıç, parti kapatma davalarında takındığı bu özgürlükçü tutumu, DEP ve HADEP'in kapatılarak yöneticilerine siyasi yasak getiren mahkeme kararlarına ise yansımadı. Gül'ün aday olduğu cumhurbaşkanlığı seçiminde 367 üyenin bulunması gerektiği yönündeki Anayasa Mahkemesi kararına da Kılıç karşı çıkmıştı.

---

Sezer'in atadığı üyelerden oy aldı
Anayasa Mahkemesi Başkanlığı, geçen haziran ayında Başkan Tülay Tuğcu'nun yaş haddinden emekliye ayrılması nedeniyle boşalmıştı. Gecikme yaşanan başkanlık seçimlerine geçen ay başlanmıştı. Seçimlerde Başkanvekili Kaılıç'ın yanı sıra üçü de laik tutumlarıyla öne çıkan Fulya Kantarcıoğlu, Ahmet Akyalçın ve Mehmet Erten de aday olarak yarışmış, ancak geçen sürede seçimler kilitlenmiş ve sonuç alınamamıştı.
Anayasa Mahkemesi Başkanlığı seçimlerine dün devam edildi ve sürpriz sonuç alındı. Mahkeme heyetini oluşturan 11 üyeden altısının oyunu alan Kılıç, Anayasa Mahkemesi'nin yeni başkanı seçildi.
Kilitlenmiş seçimde sandıktan Kılıç'ın çıkması geniş kesimde sürpriz değerlendirmelerine neden oldu. Kılıç, seçimlerde kullanılan oyların dağılımını açıklamadı. Ancak edinilen bilgiye göre, Kılıç'ın önü başkan adaylarından Ahmet Akyalçın ve arkadaşlarının desteğiyle açıldı. Aynı toplantıda boş bulunan Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı'na adaylardan Ahmet Aklyalçın seçildi. Akyalçın adaylıktan düşünce de kendisi ve birlikte hareket ettiği arkadaşları desteğini Kılıç'a yönlendirdi.
Kılıç böylece her oylamada kendisine destek veren üye Sacit Adalı dışında tümü de 10. Cumhurbaşkanı Sezer tarafından Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçilen sekiz adaydan dördünün; Akyalçın, Serruh Kaleli, Serdar Özgüldür (askeri yargı kökenli) ve Osman Ali Feyyaz Paksüt'ün oyunu alarak kendisiyle birlikte altı oya ulaştı ve kazanan aday oldu.
Başkanvekilliği seçimi bugün: Yeni Başkan Kılıç, kendisinin seçilmesiyle boşalan Başkanvekilliği için seçimin de bugün yapılacağını bildirdi. Kılıç'ın bu seçimde dün kendisine destek veren üye adaylara destek vereceği konuşuldu.
Sayıştay kökenli ilk başkan: Kılıç, önceki başkanlar gibi yargıç kökenli değil, Sayıştay kökenli. Böşylece ilk kez bu kontenjandan bir üye Anayasa mahkemesi'ne başkan seçilmiş oldu.
Dört yıl görevde: Haşim Kılıç, seçildiği başkanlık görevini yasada öngörülen dört yıl süreyle sürdürebilecek.